VELIKA MORAVA OTKRILA DREVNE TAJNE: Iz najduže srpske reke, zbog niskog vodostaja, "izronili" artefakti prošlosti i prirode

NA prilazu Ćupriji, nizvodno od novog železničkog mosta ka ušću Ravanice do gvozdenog "žućka", iz najduže srpske reke izviruju ostaci čak osam drevnih mostova, a ima ih verovatno još ispod površine.

Istoriju ćuprija, istovremeno mirna i ćudljiva Velika Morava čuva hiljadama godina. A onda ih, tokom leta, pri nižem vodostaju, "otkrije" - da se ne zaborave. Sa ostacima drvenih stubova poglede zaljubljenika u reku privlače i mnogobrojna ostrva i ostrvca. Svi zajedno - ti artefakti prirode i prošlosti biće više vidljivi kad nivo Morave bude još niži.

A to će biti, kaže naš sagovornik Dušan Stamenković, pomoravski hroničar i vrsni poznavalac ovdašnjih ćuprija - u drugoj polovini septembra, pod uslovom da u Srbiji ne padnu velike kiše. Sa Stamenkovićem smo ovih dana prošetali obalom srpske goropadnice, inače diplomiranim inženjerom saobraćaja. Kada se, kao dete, kupao u Moravi, oku vidljivih ostataka nekadašnjih mostova nije bilo:

- Počeli su da se pojavljuju tek kad je davnom regulacijom reke njeno korito od Stalaća do Dunava skraćeno za petinu. Korito je zbog toga postalo strmije a voda brža, pa se korito produbilo. Dno se spustilo, sa njim i nivo reke. Od tada, posebno leti, Morava obelodanjuje svoje dugo skrivane tajne.

Rimljani su, podseća naš sagovornik, napravili prvi most ovde pre otprilike 1.700 godina. Zovu ga još i latinski. Ostaci njegovih stubova vide se u blizini ušća Ravanice u Moravu. Sam most bio je drven i srušili su ga verovatno osvajači koji su oterali Rimljane iz ovih krajeva. Pored mesta gde je bio rimski most oko 1600. godine Turci su napravili novu ćupriju. Taj turski most građen je slično kao i rimski, a tako se mostovi prave i danas.

Činjenice Dušan Stamenković, Foto Arhiva

- Pregradi se polovina korita i skrene reka. Onda se naprave stubovi na suvom, pa se reka vrati i pravi druga polovina mosta. Zbog toga što su mostovi imali drvenu konstrukciju, stubovi su jedan od drugog bili mnogo manje udaljeni nego danas. I ovaj most je porušen jer su Turci morali da se povuku u 18. veku pred austrijskom vojskom - priča Stamenković.

Izvor: link

Arhiva vesti...